EŞİTLİK YASASI

Yavuz Kocaömer Posta

Almanya, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde yeni bir eşitlik yasasını meclise getiriyor. Böylece, Alman Politikacılar engellilere verdikleri sözleri yerine getirdiler. Darısı bizimkilerin başına…

Yasa taslağınıi incelediğimizde, Almanların yeni yasayı hazırlarken 1990 yılında Amerika’da çıkan yasayı büyük ölçüde örnek aldıklarını görüyoruz. Hiçbir komplekse kapılmadan. Yani Amerika’yi yeniden keşfetmeye uğraşmadan. Ne de olsa aklın yolu bir.

Yasaya göre, inşaatlarda, ulaşım araçlarında, teknik malzemelerin kullanılmasında, iletişimle ilgili konularda tüm engellerin ortadan kaldırılması öngörülüyor. Bir başka ifade ile bu bahsi geçen yerlerde engellilerin, yapilacak düzenlemelerle engelsiz insanlar gibi her şeyden yararlanmasu planlanıyor.

Sehir içi ulaşımda yeni alınacak her türlü araçlar engellilere uygun olacak ve engelli insanların hiçbir yardiıa ihtiyaç olmadan bu vasıtaları kullanması sağlanacak sekilde gerekli görülen duraklar yeniden düzenlenecek. Yani artiı bir müddet sonra engellilerin hareketini kısıtlayan her türlü olumsuzluk ortadan kalkacak.

Ayrıca Alman Demiryolları yapacağı yeni düzenlemeyle istasyonları ve trenleri de bedensel engelliler tarafiıdan kolay kullanılabilir hale getirecek.

Federal hükümetin ve eyalet hükümetlerinin bundan sonra yapacağı tüm binalar tekerlekli sandalye kullanımına uygun olacak.

Ne fark eder?

Bizde de benzeri çalışmalar var. Kamuya ait yeni yapılacak binalarda veya tamiratlarda bu hususların göz önünde tutulma mecburiyeti var. Ama dinleyen kim? Oysa Almanya’da öyle değil. Orada bu yasa çıktıktan sonra uygulamayan yerel yöneticinin vay haline…

Bizde ise engellilerimizin sokağa çıkmaları, toplumla kaynaşmaları, yaşadıkları yerlerdeki yerel yöneticilerin insafına ve insanlığına kalmış.

Yine bu yasaya göre işitme engelliler devletteki her türlü işlerinde, her türlü kamu kurumunda yanlarında bir çevirmen talep edecekler ve bunun masrafları devlet tarafından karşılanacak.

Hazırlanacak yeni sisteme göre, göre engelliler internette rahatlıkla dolaşabilecekler. Özel sektörün bu konuda motive edilmesi bakımından Federal Hükümet gerekli girişimlerde bulunacak. Bu yeni programlarda örnegin grafikler, resimler, animasyonlar ilave metinlerle anlatılacak. Görme engelliler bu güne kadar olduğu gibi artık seçimler sırasında oylarını verirken yanlarında yeminli bir yardımcıya ihtiyaç duymayacaklar. Zira görme engelliler için bir şablon ile kullanılabilecek oy pusulaları mecburi hale getiriliyor.

Amerika

1990 yılında çıkarılan engelliler yasasının üzerinden 12 yıl geçtikten sonra, kısa süre önce yapılan bir araştırmada, o günden beri yapılan değişiklikler şöyle sıralanıyor:

– Artık görme engelli insanlar da mahkeme jürilerinde görev yapabiliyorlar. Daha önceleri bu mümkün değildi.

– Sinemalar, işitme engelliler için özel sistemler geliştirdiler.

– Stadyumlarda, konser salonlarında ve sinemalarda tekerlekli sandalyeliler özel yerlerde oturmuyorlar. Onlar için de diğer seyirciler arasına serpiştirilmiş yerler yapildı.

– Hava yolu şirketlerinin tekerlekli sandalyeli yolculara engellerinin nereden geldiğini sorması yasak.

Almanya’da engelli insanlar şanslı. Çünkü sosyal yapı ve sosyal hizmetler çok kuvvetli. Bu ülkedeki engelliler belli dönemlerde tekerlekli sandalyelerini spor sandalyeleri de dahil olmak üzere Sosyal Sigortalara bağlı hastalık sigortasından bedelsiz olarak alıyorlar. İşsizlik paraları ve yardımlar devlet tarafından karşılanıyor.

Almanya’da ise böyle bir sosyal sistem yok. Ancak buna karşılık yasalar, engellilerin korunması, insan hakları ve asağılanmaları konusunda çok bağlayıcı. Böylece, orada da engelli insanların toplumla kaynaşmaları ve daha üretken hale gelmeleri sağlanıyor.

En önemlisi, bu yasa ile Amerikan kamuoyunun engellileri algılaması değisti. Onlar artık engelli insanları da kendileri gibi görüp, kendilerinde engel aramaya başladılar. Ve en önemlisi, engelli insanların da vatandaşlık hakları olduğunu kabullendiler.

Darısı ülkemizin başına…