TRT nin Program Çorbası

TRT nin Program Çorbası Posta

Yavuz Kocaömer Posta                  

Bir süre önce TRT İstanbul Televizyonudan Yonca Akçakan isimli bir bayan geldi ve engellilerle ilgili bir program yapacaklarını , sunuculuğunu yapıp yapmayacağımı sordu. Kendisine , 1-2 yıl önce Super Sport a  \ Cesur Yürek\ isimli bir program yaptığımı ama TRT de program yapmanın zorluklarını bildiğimi , TRT nin her türlü eleştirinin yapılabildiği demokratik bir kurum olmadığını düşündüğümden böyle bir öneriyi kabul edemeyeceğimi , ancak arzu ederlerse kendilerine engelli bir sunucu bulma konusunda yardımcı olabileceğimi belirttim.

Şok cevap

Yonca Hanım  \ Müdürlerimiz engelli sunucu istemiyor . Dolayısıyla ya dışardan bir sunucu bulacağız  ya da  TRT deki sunuculardan birisi bu görevi üstlenecek \ dedi.

Dünyadaki bir çok resmi ve özel televizyonda bu tip programlarda  engelli sunucular, yalnız veya bir engelsiz sunucu ile birlikte program yaparlar. Hiç değilse bu programların engelli danışmanları vardır ki , yaşananları kamuoyuna daha gerçekçi bir şekilde aktarabilsinler. Bizde ise tam tersi.

Programlar başladı

14 Eylülden itibaren her pazartesi, salı ve çarşamba günleri saat 10.30 da TRT Ankara , İstanbul ve İzmir Televizyonları 3 ayrı program yapıyor. Zaten karışıklık da orada başlıyor.

TRT Ankara  nın yaptığı programın adı \ Yaşamın İçinden \ ,  TRT İstanbul un ki \ Yaşam Engellenemez \ , TRT İzmir inki  ise \ Yaşama Dair \ .

Koordinasyon Yok

Programların üçünü de devamlı izlediğiniz de , aralarında bir haberleşme olmadığı gibi , koordinasyonun da olmadığını hemen anlıyorsunuz.  Örnek mi ?

14 Eylülde TRT Ankara nın hazırladığı programda haber olarak , o günlerde Türkiyeyi ziyaret eden Çin engelli sanat grubu \ My Dream\ ın haberi verildi.Bir gün sonra , bu kez TRT İstanbul un hazırladığı programda aynı haber yayınlandı. Bu da yetmedi , 3 hafta sonra , 6 Ekimde  TRT İzmir in hazırladığı \Yaşama Dair \ programında bir \ My Dream \ haberi daha vardı.

Yani engelli programları da TRT nin havasını yansıtıyor. Kimsenin kimseden haberi yok. Halkın ödediği vergilerle bir program çorbası yapılıp ortaya sunuluyor.

Programların içeriği

Yine de 3 program içinde en başarılısı , gerek sunucusu , gerek konuların çeşitliliği ve insanların bilgilendirilmesi bakımından TRT İzmir in hazırladığı \ Yaşama Dair \ programı.

TRT Ankara ve İstanbul Televizyonlarıın  hazırladığı programda sunucular son derece statik Sanki ezberlediklerini söylüyorlar,  donuklar.  Programı seyrederken insana heyecan vermiyorlar.

Dikkati çeken bir diğer husus da , bazı programlarda 26 – 27 dakikalık net program süresinin neredeyse üçte birinin ( 7, 5 dakika ) reklamlara ayrılması.

Devlet Televizyonu

Devlet televizyonlarını diğer ülkelerde de izleme imkanımız oluyor. Konuların üzerine açıkça , cesaretle gidip , devlet kurumlarının yaptığı yanlışlar varsa onlar da açıkça ortaya konuyor. Bizde ise tam tersi.

Bakıyorsunuz TRT İstanbul Televizyonuun hazırladığı programda , engelli çocuklarımızın okullara alınmayışı üstü kapalı bir şekilde , olanakların azlığından bahsedilerek geçiştiriliyor. Oysa o programın sunucusu Gamze Özatalayın bu konuda içinin yandığını biz biliyoruz.

Yöneticilerinden biri olduğu Omurilik Felçlileri Derneğiin okullar açılırken , eğitim konusunda abuk sabuk konuşan okul müdürlerinden neler çektiklerini biliyoruz. Keşke Gamze bir özel televizyona çıkıp bunları anlatsa da , ülkemizde eğitim konusunda engellilerin çektiği sıkıntılar daha büyük halk kitleleri tarafından bilinse.

Genel Müdürlük

Öğrendiğimize göre engelli programının yapılmasını bizzat Genel Müdür Şenol Demiröz istemiş. Herhalde şimdi de kendileri engelliler programı yaparak , TRTin bir boşluğunu daha giderdiğini düşünmektedir. Ancak bir süre önce  gazetelerde  \ 8 bin personelle çalışıyoruz. Giderlerimizin dörtte üçü   personele gidiyor \ diye yakınan genel müdüre , bu programların yapılışı sırasındaki personel sayısına bakınca hak vermemekte elde değil. Örneğin \ Yaşam Engellenemez\ programını tam 20 kişi  hazırlıyor. Yarım saatlik bir program, stüdyoya 1-2 konuk , iki tane çekilmiş VTR , 20 kişinin emek ve katkılarıyla izleyicilere yansıtılıyor. TRT Ankara Televizyonu  programı 24 kişi ile  , TRT İzmir Televizyonu ise  30 kişi ile  yapıyor.  Vah benim TRT m vah !  Yazık hem de çok yazık.

Benzeri ve çok daha aktif bir programı , zamanında Super Sport a yapmak için sadece 5 kişi çalıştığımızı düşündükçe üzüntüm daha da artıyor.

Kaç engelli çalışıyor

Haftalarca bu sütunlarda gerek biz , gerekse bazı okurlarımız sordu : TRT yasalar gereği kaç engelli çalıştırmak zorundadır? Kaç engelli çalıştırmaktadır ?

Başta Genel Müdür olmak üzere , basın danışmanı, ilgili birimler bu sorulara hiç bir yanıt vermediler. \ Nasıl olsa basında bir kaç gün yazar geçer \ diye. Ancak şimdi \ Bilgilendirme Yasası \ çerçevesinde yeniden TRT ye   ve  gerekirse hukuki yollara başvuracağız. Bütün istediğimiz de , \  Kurumunuzda kaç tane engelli çalıştırıyorsunuz ? \ sorusuna yanıt. Bunu cevaplamak bu kadar zor  mu ? Ama belli ki korku dağları aşmış. Herkesin \ takke  düşecek \ diye ödü kopuyor.

Profesyonellikten uzak

Belli ki TRT in Çin Engelli Sanatçılar Gösteri Topluluğu \ My Dream\dan başka \ dolgu \ haberi yok. Yukarıda belirttiğimiz gibi , 3 defa ayrı ayrı , peş peşe yer verilen bu grup 28 Eylül tarihli TRT İstanbul TVin  hazırladığı programda yine karşımıza çıktı. Bu arada programları dikkatle izlerseniz , özellikle TRT İstanbul TV in profesyonellikten uzak bir davranış içinde olduğunu hemen görüyorsunuz. Örnek mi ? 28 Eylül tarihli programlarında sunucu \ 17 Eylülde başlayan Paralimpikler 28 Eylülde sona erecek \ diyor. Oysa programın yayınlandığı tarih 28 Eylül. Yani TRT Türkçein geçmiş , şimdiki ve gelecek zamanlarını kullanmakta da zorlanıyor. Aynı şeyi yine TRT İstanbul TV nin 14 Eylül tarihinde yayınlanan programında da saptamak mümkün. 14 Eylül tarihinde yayınlanan bu programda  \Çin  My Dream  grubu 14 – 16 Eylül tarihinde İstanbulda gösteriler yapacak \ deniliyor. Oysa dikkatli bir yönetmen, sunucuyu da uyarır , banda çekilen bu programların yayınlanacağı günlere göre hazırlanır, seyirci de yanıltılmamış olur.

11 Ekim de yayınlanan ve TRT Ankara Televizyonu tarafından yapılan programın konuğu Zihinsel Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Tarık Bitlis idi. Yapılan söyleşi de tüm dünyanın Paralimpik Oyunları dediği Engelliler Olimpiyatıa Paraolimpiyat dendiğini ilk defa sevgili Tarık Bitlis en duyduk. Oysa bunun doğrusu Paralimpik Oyunlarıdır.

Öte yandan , belli ki program ya daha çok önce çekilmiş veya yine Tarık Bitlisin bir dil sürçmesi olmuş. Çünkü  \ Bu seneki Atina Paralimpiklerie zihinsel engelliler alınmayacak \ dedi. Oysa programın yayınlandığı tarihte Paralimpikler biteli nerede ise iki hafta olmuştu.

Zihinsel Engelliler Spor Federasyonu Başkanıın bir diğer sitemi de yazılı ve görsel basına idi. \ Sporcularımız yurtdışından döndüğünde , orada gördükleri ilgiliyi burada göremiyorlar. Gazetelerde ufacık yazılar çıkıyor. Yurtdışında ise boy boy fotoğraflar yayınlanıyor \ dedi.

Dediğinde gerçek payı var . Ama böyle bir sözü söylemeye , engeliler sporu ile ilgili insanlar içinde belki de en son söyleyecek insanın Tarık Bitlis olması gerekirdi.

Dilek Sabancıın kişisel çabalarıyla götürdüğü medya tanıtımı dışında ,  federasyon başkanı olarak kendisinin bu güne kadar ne bir basın toplantısına , ne de bir basın bildirisine şahit olduk. Tam tersine defalarca hem telefonda , hem de karşılaştığımızda kendisinden bize federasyon faaliyetleri ile ilgili bilgileri gönderme ricalarımız da cevapsız kaldı.

Çuvaldızı başkasına batırırken , iğneyi de kendimize batırmayı öğrendiğimiz gün, çok daha başarılı olacağımızdan hiç kuşkumuz yok.

Genel Müdür istedi diye yapılan TRT engelliler programlarında , Ankara gerek konukları, gerekse konuları ile sınıfta kalmış durumda. TRT İstanbul TV tarafından hazırlanan \ Yaşam Engellenemez \ programı olsa da olur, olmasa da. Ancak TRT İzmir TV in hazırladığı \ Yaşama Dair \ yalnız bu üç program içinde değil, genelde de dopdolu bir program . Onlarında ufak tefek hataları var. Biraz daha dikkatle bunları da ortadan kaldıracaklarına eminiz. 

Bir örnek vermek gerekirse ; görme engelliler orkestrası çalarken , geçen alt yazıda orkestra elemanları tanıtılırken , \ Vokal : Emine  Güler  \ yazılıyor. Oysa o gün vokalist Emine Güler  programda yok.

Bizce İstanbul ve Ankarada yapılan programları düzeltmek yerine , bu programların koordinasyon ve sorumluluğunun TRT İzmir Televizyonuna verilmesi çok daha iyi olacaktır.

NOT : Son aldığımız habere göre engelli programlarına  Ramazan nedeniyle ara verilmiş. Gerekçesini bilmiyoruz. Bilen varsa, açıklarsa, biz de sizlere iletiriz.

Cümleler doğrudur sen doğru isen , Doğruluk bulunmaz sen eğri isen .

Yunus Emre

sonu