HAREKETİN TARİHÇESİ
Engeli olan sporcular için spor 100 yıldan fazla bir zamandır var olmuştur ve sağırlar için ilk spor klüpleri 1888 yılında Berlin’de ortaya çıkmıştır.
Ancak bu olgunun daha geniş çapta kabul görmesi II. Dünya Savaşının sonrasını buldu. O sıralarda bunun nedeni savaş esnasında yaralanan savaş gazileri ve sivillere yardım etmek olmuştur.
1944 yılında İngiliz Hükümetinin talebi ile Dr. Ludwig Guttmann İngiltere’deki Stoke Mandeville Hastanesinde belkemiği zedelenmesi olanlar için bir merkez açtı ve zamanla rehabilitasyon için yapılan spor, eğlence için yapılan spora, oradan da rekabetçi spora dönüştü.
29 Temmuz 1948 tarihinde, 1948 Londra Olimpiyat Oyunları açılış gününde Dr. Guttmann tekerlekli sandalyedeki atletler için ilk yarışmayı düzenledi ve bunlara Paralimpik tarihinde bir kilometre taşı olan Stoke Mandeville Oyunları ismini verdi. Burada 16 kadın ve erkek askeri personel yer aldı ve bu kişiler okçuluk yarışmalarında yer aldılar. 1952 yılında da Hollandalı gazilerin Harekete katılması ile Uluslararası Stoke Mandeville Oyunları başlatılmış oldu.
Bu oyunlara 1960 yılında İtalya’nın başkenti Roma’da 23 ülkeden 400 atletin katılımı ile yer alan Paralimpik Oyunlar adı verildi. O zamandan veri dört yılda bir yapılıyorlar. 1976 yılında ise, Paralimpik tarihindeki ilk Kış Oyunları İsveç’te yapıldı ve bunlar da dört yılda bir yapılmaya devam ediyor.
Kore’nin başkenti Seoul’daki 1988 Yaz Oyunları ve Fransa’nın Albertville kentinde yapılan 1992 Kış Oyunlarından beri de Oyunlar IPC ve IOC arasında yapılan bir anlaşma gereğince hep aynı şehirlerde ve tesislerde yapılmıştır.
Ayrıca 1960 yılında Dünya Gaziler Federasyonu bünyesinde engeli olan kişiler için sporun sorunlarını incelemek üzere Uluslararası Engelliler için Spor Çalışma Grubu kuruldu. Bu sayede 1964 yılında da Uluslararası Engelliler Spor Örgütü (IOSD) kurularak, Uluslararası Stoke Mandeville Oyunlarına katılamayan farklı engellere sahip atletlere fırsat sunuldu: görme engelliler, amputeler, selebral palsi hastaları ve paraplejikler.
Başlangıçta 16 ülke ISOD üyesi idi ve örgüt görme engelli ve ampute atletlerin ve serebral palsi hastası olan atletlerin 1980’de Arnhem’de Toronto 1976 Paralimpik Oyunlarına dahil olabilmesi için epeyce baskı yaptı. Amaçları gelecekte tüm engellere kucak açmak ve Koordinasyon Komitesi olarak hareket etmekti. Bu arada Cerebral Palsy International Sports and Recreation Association (CPISRA) (Serebral Palsi Uluslararası Spor ve Eğlence Birliği) ve International Blind Sports Federation (IBSA) (Uluslararası Görme Engelliler Spor Federasyonu) gibi uluslararası engellilere yönelik organizasyonlar 1978 ve 1980 yıllarında kuruldu.
Dört uluslararası örgüt, Oyunların koordine edilmesine ihtiyaç duydukları zaman 1982 yılında “Dünyada Engelliler Sporu Uluslararası Koordinasyon Komitesi”ni (ICC) kurdular.
İlk başta ICC üyeleri CPISRA, IBSA, ISMGF ve ISOD’un başkanlarından, genel sekreterlerinden ve bir ek üyeden (başlangıçta asbaşkandan daha sonra teknik yöneticiden oluşmaktaydı) ibaretti. 1986 yılında Uluslararası İşitme Engelliler Spor Komitesi (CISS) Uluslararası Entelektüel Engelliler Spor Federasyonları (INAS-FID) da katıldılar, ama işitme engelliler kendi kuruluşlarını muhafaza etti. Ancak, üye ülkeler organizasyonda daha ulusal ve bölgesel temsil talebinde bulundu.
En sonunda 22 Eylül 1989 günü Almanya’nın Düseldorf şehrinde Uluslararası Paralimpik Komitesi Paralimpik Hareketin küresel yönetim organı olarak görev yapmak üzere, kar amacı gütmeyen uluslararası bir örgüt olarak kuruldu.
“Paralimpik” sözcüğü Yunancada “Para” (yanında) ve “Olimpik” kelimelerinden türetilmiştir. Anlamı Paralimpik Oyunların Olimpiyatların paralel oyunları olduğu ve ikisinin yan yana var olduğudur.