PARA ATLETİZM VE PARA YÜZMEDEKİ KOTA SORUNU!
Paris 2023 Dünya Para Atletizm Şampiyonasının hemen akabinde Manchester 2023 Dünya Para Yüzme Şampiyonası yapıldı. Manchester’da ilk 2’ye giren 142’si erkek, 128’i kız olmak üzere toplam 270 para yüzücü direkt ülke kotası aldılar. Toplam 5 yüzücüyle katıldığımız bu şampiyonada ilk finallerde ilk ikiye giren sporcular ülkelerine direkt kota kazandırdıklarından maalesef biz direkt ülke kotası alamadık. Paris 2024 Paralimpik Oyunlarında para yüzmede toplam kota sayısı 605 olarak belirlenmiş olup direkt kota harici kalan sporculara elde ettikleri derecelere göre hesaplanan sistemle kontenjan açılacak ve kota dağılımı yapılacak.
Yüzmede sınıflandırma yeniden düzenlenmeli
Para yüzme branşının paralimpik sporların zorluk bakımından belki de en ağır branş olduğunu da belirtmem lazım.
Bu branşta bilhassa izleyicilerin anlamakta güçlük çektikleri bir sınıflandırma sistemi var ki, bizzat bu konuyu IPC’nin en üst düzey yöneticilerine şu örnekle dile getirdim:
Bir önceki dünya şampiyonasında yüzücümüz Sümeyye Boyacı salise farkıyla 2. oldu. Buraya kadar anlaşılır durum, ancak yarışı izleyenler hatırlarlar, o final yarışında altın madalyayı kazanan sporcunun kolları vardı. Sorduğumda ama onun da ayakları yoktu diye bir savunma yaptıklarında, ‘Bunu kimseye kabul ettiremezsiniz, en hakkaniyetli ve de toplumun da kabul edeceği sistemi acilen devreye sokmanız gerekir. Önerim, kol amputeler ve bacak amputelerin sınıflarını ayırmaktır,” dediğimde itiraz edemediler. Umarım bundan sonraki sistemde bazı özel engel guruplarında anatomik değerlere göre sınıflandırma yapılır ve daha adil ve anlaşılabilir bir sistem yürürlüğe girer.
En büyük kazancımız, genç yüzücü Umut Ünlü
Manchester’23 Dünya Para Yüzme Şampiyonası esnasında en önemli kazancımız genç yüzücümüz S3 sınıfında Umut Ünlü oldu. İlk defa bu seviyede şampiyonaya katılan Umut kardeşimizin gelecekte büyük başarılara imza atacağına yürekten inanıyoruz ve tüm sporcularımıza da önümüzdeki dönem katılacakları yarışlarda Paris 2024 için yeterli dereceler elde edecek başarılar diliyoruz.
Paralimpik Oyunlarda en fazla madalyaların dağıtıldığı para atletizm ve para yüzme de başarılı olabilmenin tek yolu antrenörler yetiştirmek olduğu gerçektir. Antrenörlük konusunda yıllardır katıldığım platformlarda dile getirdiğim bir önerim vardı. Öncelikle atletizm ve yüzme branşlarında ülkemizin belirli bölgelerinden BESYO mezunu ve mutlaka İngilizceye vakıf en az 10’ar antrenörümüzü yurt dışından getirilecek antrenör eğitmenleri tarafından eğitmek, daha sonra bu antrenörlerimiz ile profesyonel sözleşme yapmak. Bu sözleşmeye göre her antrenör bölgesinde bizzat kendisinin yapacağı tarama ile çalıştırabileceği en fazla 5 engelli sporcu seçmek ve çalışmalara başlamak. Bu arada bu çalışmalar kesinlikle profesyonelce yapılmalı ve antrenörün çalıştıracağı her sporcu için belirli bir ücret (örneğin; asgari ücret tutarı) ödenmeli.
BESYO mezunu dil bilen antrenörler görev almalı
Böyle bir projeyi gerçekleştirmek içinse para sporlar ile ilgili tüm paydaşlar (para atletizm ve para yüzme branşlarını yöneten spor federasyonları, Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Milli Paralimpik Komitesi vd.), başta antrenör adaylarının seçimleri, seçilecek sporcuların sınıflandırmalarına göre tasnif edilmeleri, yurt dışından gelecek eğitmenlerle ilgili yapılması gereken çalışmalar, antrenörlerin ve sporcuların performans değerlendirmeleri ve tabii ki bütçe konularını detaylı şekilde içeren bir yol haritasını belirlemelidirler. İlk akla gelen tabii ki böyle bir bütçenin nasıl karşılanacağıdır. Eğer düzgün ve uygulanabilirliği tüm paydaşlar tarafından benimsenirse belirtilen paydaşlara sponsor olacak kuruluşlar da katılacaktır.
Trawinski gibi yabancı eğitmenler getirilmeli
Hatırlatmak isterim, engelli sporu için yapmadığı kalmayan saygıyla ve rahmetle andığımız başkanımız Yavuz Kocaömer de yıllar önce tekerlekli sandalye basketbolunun gelişmesi için Almanya Tekerlekli Sandalye Basketbol Milli Takımı Başantrenörü Dr. Trawinski’yi ülkemize getirmiş ve gerçekleşen eğitim seminerleri sonrası önemli sayıda antrenörlerimiz yetiştirilmiştir. Sıfırdan başladığımız tekerlekli sandalye basketbolunda elde edilen başarılar sonrası dünyada önemli bir ülke haline gelmedik mi?
Para atletizm ve para yüzmede de benzer şekilde hareket edebilirsek bir sonraki 2028 Los Angeles Paralimpik Oyunlarına çok daha fazla sporcuyla katılabilir ve madalyalar kazanabiliriz. Yeter ki isteyelim ve inanalım.
Not: Dr Trawinski 1999 yılında gerçekleştirdiği son seminerinin bitimi olan 17 Ağustos tarihinde gerçekleşen depremde Adapazarı’nda kaldığı otelin enkazı altında kalarak aramızdan ayrılmıştır. Kendisini bir kez daha saygıyla anıyoruz.
İbrahim Gümüşdal
TMPK Genel Sekreteri
