ÜNLÜ ENGELLİLER
Bir süre önce tarihteki ünlü engellilerden Ludwig Van Beethoven , Jorge Luis Borges , Frida Kahlo , Diego Rivera , Franklin D. Roosevelt ‘in öykülerini sütunlarımızda sizlere sunmuştuk. Bazı okurlarımızdan gelen eleştiriler ‘’ Bizim ülkemizde engelli ünlü insanlar yok mu ? ‘’ şeklindeydi. Haksız sayılmazlardı.
Bu hafta bunlardan birkaç tanesini size tanıtmaya çalışacağız. Eşref Armağan 1953 İstanbul doğumlu olan Eşref Armağan , doğuştan görme engelli bir ressam. Yaşamı boyunca görmediği nesnelerin maket modellerine parmak uçlarıyla dokunarak onları başarıyla resmeder. Entrasan olan , hiçbir eğitim görmeyen Eşref Armağan’ın kendi kendine okuma – yazma öğrenmesidir. Boş zamanlarında dükkanda babasına yardım eder. 6 yaşındayken kalem ile kağıt üzerine çizmeye başlar. Yağlı boya resimlere geçer. Daha sonra da akrilik boya ve tuale devam eder. Olağanüstü zeka Eşref Armağan’ ın hayatında hiç görmemesine rağmen , nesnelere dokunarak onların resimlerini yapması Harward Üniversitesi Nöroloji Bilim Dalı profesörlerinin de ilgisini çekmiş. Beyin fenksiyonunun incelenmesi sonucunda Eşref Armağan’ın bir nesneye dokunduğunda , beyindeki görülen cisimlerin algılanmasıyla ilgili bölümün harekete geçtiği ortaya çıkar.
Aşık Veysel Şatıroğlu
1894 ‘ te Sivas’ın Şarkışla ilçesinde dünyaya gelen Aşık Veysel Şatıroğlu , 1901 senesinde çiçek hastalığının salgın haline gelmesiyle gözlerini kaybeder. Önce sol gözünde ‘’ çiçek beyi ‘’ çıkan Veysel Aşık’ın sağ gözüne de perde indi. Talihsizlik Talihsizlik Aşık Veysel’in peşini bırakmaz. Sağ gözünde az da olsa görme şansı vardır , ışığı seçebilir. O sıralarda yakınlardaki bir doktor ‘’Ben onun gözünü açarım ‘’ diye haber gönderince babası sevinir . Ama ne yazık ki bir gün inek sağarken babası yanına gelir. Veysel ansızın dönüverince , babasının elinde bulunan değneğin ucu öteki gözüne giriverir. O göz de akıp gider. Saz dersleri Sivas Divriği’nin köylerinden Çamışıhlı Ali Ağa’dan saz dersi almaya başlayan Veysel, kendini iyice saza verir ve usta şairlerden çalıp söylemeye başlar. Seferberlik sırasında tüm arkadaşlarının cepheye gitmesi üzerine köyde yalnız kalan Veysel iyice içine kapanır. Geceleri ağaç tepelerine çıkarak derdini göklere ve karanlıklara anlatır. Halk Şairleri Bayramı 1931 yılında ‘’ Halk Şairleri Bayramı’’ nda Ahmet Kutsi Tecer ‘le tanışmasıyla Aşık Veysel’in hayatı yeni bir yöne kavuşur. 1933’e kadar usta ozanların şiirlerinden , çalıp söyleyen Aşık Veysel , Ahmet Kutsi Tecer’in isteği üzerine “Atatürk’tür Türkiye’nin ihyası” dizesiyle başlayan şiir yazar. Bundan sonra yazdığı ve seslendirdiği şiirlerle edebiyat ve müzik dünyamıza damgasını vuran Aşık Veysel , 1 Mart 1973 tarihinde doğduğu köy olan Sivrialan’da hayatını kaybeder. Kani Karaca 1930 Adana doğumlu olan
Kani Karaca, ülkemizin en ünlü mevlithanlarından. İki aylıkken üvey annesinin gözlerini kör ettiği Kani Karaca , babasını kaybettikten sonra öz annesi onu diri diri toprağa gömmek ister . Ama kurtarılır. Halası tarafından büyütülür , hafız olur. İstanbul’ a geliş 1950 senesinde İstanbul’ a gelen Kani Karaca , hocaları Hafız Ali Üsküdarlı , Hafız Sadettin Kaynak , Halil Nuri Poyraz, Sadettin Heper ile çalışarak radyo programları yapar , konserler verir ve 50’lerin sonundan vefatına kadar dini müzikte olduğu kadar din dışı müzikte de eserler verir. Aynı zamanda doğaçlama üstadı Kani Karaca şarkı formu dışında Kuran, mevlit, kaside, gazel, ezan, semailer de okumuştur.Bu kadar mı ? Bunun dışında tarihimizde Aksak Timur’dan tutunda , Sultan Çelebi Mehmet , Neyzen Teyfik, Tevfik Fikret’e kadar birçok ünlü engelli ülkemizden gelip geçmiştir. Şimdilerde engelliler ile ilgili bir kitap hazırlandığı duyumlarını alıyoruz. Ancak engelli ünlüleri seçerken çok dikkatli olmak gerektiğini de hatırlatmak zorundayız. Eski bir başbakanımızın oğlu olan ve milletvekiliyken trafik kazası geçiren eski milletvekilimiz Aydın Menderes engelinden dolayı tanınmış bir sima değildir. Engelli olduktan sonra tarihe geçecek bir etkinliğine de şahit olunmamıştır. Aynı şekilde bir büyük iş adamımızın kızı olan ve engelli dünyaya gelen bir kardeşimiz yine engelli ünlüler sınıfına girmemektedir diye düşünmekteyiz.
